مسیحیّت و فرقه هاي سه گانه آن

مسیحیّت و فرقه هاي سه گانه آن

در آیین مسیحیّت فرقه های زیادی وجود دارد ولی سه فرقه آنها مسیحیت دارای سه فرقه «اُرتُدوکس»، «کاتولیک» و «پُروتِستان» می باشد. کلیساى ارتدوکس در یونان و روسیّه و کلیساى کاتولیک روم اقتدارش بیشتر در اروپا و آمریکاست. این دو کلیسا در اصلِ عقیده با هم موافق اند ولى جدایی کلیساهاى لاتینى زبان مغرب و کلیساهاى یونانى و سریانى زبان مشرق از زمانی شروع شد که پاپ هاى روم خواستند بر تمام کلیساهاى جهان مسلّط گردند اما اسقف هاى مشرق سرباز زدند. فرقه پروتستان نیز در اعتراض به روش پاپ ها، ثروت اندوزى و فروش «مغفرت نامه» و ایجاد مزاحمت ها و محدودیّتها براى مردم به وجود آورد.

ارتدوکس: که مرکب از دو کلمه Orthos یعنی درست و doxa یعنی عقیده، ترکیب شده است به معنای عقیده صحیح است. این مذهب اواخر قرن پنجم میلادی به هنگام تجزیه روم به شرقی و غربی به وجود آمد و به کلیسای روم شرقی ارتدوکس اطلاق می‌شود.

کاتولیک: که معرّب آن «جاثلیق» است به فرقه اى از مسیحیان که پاپ را پیشواى دین خود مى داند گفته مى شود. روزگارى «اسقفان» همه جهان مساوى بودند ولى کم کم اسقف هاى مراکز بزرگ مانند اسکندریّه، انطاکیّه، قسطنطنیّه و روم داراى قدرت مخصوصى بر کلیساهاى اطراف خود شدند، اسقفان سه کلیساى اوّل موسوم به «پِتْریارِخ» و اسقف روم به «پاپ» یعنى پدر ملقّب گردید. کلیساى روم از زمانى که «پولس» رساله خود را در آن جا نوشت، در تمام جهان مسیحیّت شهرت و اعتبار یافت. پاپ هاى روم به ریاست بزرگترین کلیساى دنیا قانع نشده، کم کم خواستند بر تمام کلیساهاى جهان مسلّط گردند و چنین استدلال کردند که چون عیسى «پطرس» را جانشین خود قرار داد و او اوّلین اسقف شهر روم بود، بنابر این اسقفان روم باید جانشین «پطرس» بوده و در روى زمین به جاى خود مسیح بر کلیساها سلطنت نمایند.

در قرن پنجم «لِیُو» مدّعى ریاست بر تمامى کلیساهاى مسیحي شد، بیشتر اسقفان مغرب ادّعاى او را قبول نمودند ولى در مشرق «پتریارخ»هاى قسطنطنیّه و انطاکیّه و اسقفان کلیساهاى ایران از شناسایى ریاست و مقام پاپى وى امتناع ورزیدند. این امتناع باعث شد که جدایى بین کلیساهاى لاتینى زبان مغرب و کلیساهاى یونانى و سریانى زبان مشرق، پیدا بشود. این دو شعبه مهمّ کلیساى مسیحي تا امروز هم از یکدیگر منفصلند؛ یکى کلیساى ارتدوکس یونانى است که در یونان و روسیّه منتشر مى باشد و دیگرى کلیساى کاتولیک روم که اقتدارش بیشتر در اروپا و آمریکاست. این دو کلیسا در اصل عقیده با یکدیگر موافق مى باشند ولى مسأله قدرت عمومى پاپ باعث اختلاف آنها گردیده است البتّه در پاره اى مسائل درجه دوم نیز اختلاف نظرهایى دارند.

پروتستان: چنان که از معناى آن (اعتراض) نیز به دست مى آید، نام فرقه اى است که امروز پیروان زیادى دارد; علّت پیدایش این فرقه روى اعتراض به روش پاپ ها و توجّه دستگاه روحانیّت مسیح به ثروت اندوزى و فروش «مغفرت نامه» و ایجاد مزاحمت ها و محدودیّت ها براى مردم و گروه تحصیل کرده بود. در حقیقت این فرقه یک گروه «اصلاح طلب» براى پیراستن مسیحیّت از یک سلسله پیرایه هایى که اسقفان و پاپ ها بر آن بسته بودند مى باشد. رهبر این فرقه «مارتین لوتر» رفورمیست بزرگ جهان مسیحیّت است. او روز 31 اکتبر سال 1517 کاغذى بر روى درب ورودي کلیساى «ویتنبرک» چسبانید و خشم خود را نسبت به فروش «مغفرت نامه» و بسیارى از خلافکارى هاى کشیشان ابراز و آنها را با دلایلى، غیر منطقى شمرد.

پاپ از جریان آگاه شد و او را به روم احضار کرد ولى او از اطاعت فرمان پاپ سرباز زد و در مقابل این تمرّد، پاپ لئوى دهم او را در سال 1520 ضمن ورقه اى تکفیر کرد. «لوتر» با کمال شهامت و شجاعت تکفیر نامه را آتش زد و شهامت و حقگویى وى مورد استقبال مردم اروپا قرار گرفت و او کتاب مقدّس عهد جدید را به آلمانى ترجمه نمود و بقیّه عمر خود را در نوشتن و سر و سامان دادن به کلیساهاى تابع مطبوعش صرف نمود.

فرقه پروتستان اگر چه اصلاحاتى در اصول مسیحیّت به وجود آورد و بهشت فروشى و بخشش گناه و رهبانیّت و مسائل مشابه آن را منکر شد و ریاست پاپ را به رسمیّت نشناخته و قسمتى از ساخته هاى کلیساها را به دور ریخت ولى مع الوصف از جمود مخصوص مسیحیّت درباره «تثلیث» و بسیارى از مسائل دیگر بیرون نیامده و تا كنون آن را بسان دیگران پذیرفته است. گفتني است كه تعداد آئين مسيحيت به حدود 4500 مذهب فرعي مي رسد كه شرح آنها در اين مطلب نمي گنجد.

بايد بگوييم كه کتابشان اشاره به مجموعه کتاب‌های مقدس مسیحیان، یهودیان، سامریان و چندی دیگر از ادیان دارد. کتاب مقدس مسیحیان، به دو بخش عهد عتیق و عهد جدید تقسیم می‌شود که شامل ۶۶ کتاب معتبر است. عهد عتیق از ۳۹ کتاب و عهد جدید از ۲۷ کتاب تشکیل شده‌ است. هر بخش از تورات عهد عتیق را یک سِفر و برخی دیگر از کتب عهد عتیق را کُتب پیامبران، امثال و حکم، مزامیر داوود و سلیمان می‌ دانند. عهد جدید نیز چهار انجیل کانن (معتبر)، رسالات حواریون مسیح و کتاب مکاشفه را در بر گرفته‌ است.