جبار باغچه بان
جبار باغچه بان ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ در ایروان، پایتخت کنونی جمهوری ارمنستان، متولد شد. جد او رضا عسگر زاده از اهالی تبریز و برای کار به ارمنستان مهاجرت کرده بود. پدرش عسگر نیز در شهر ایروان با شغل معماری و قنادی روزگار می گذراند. او به شیوه سنتی و مکتب خانهای تحصیل کرد و در کنار آموزش در مکتب خانه، پیش پدرش نیز مشغول به کار بود. او در ۱۵سالگی با اندک سوادی که داشت، مجبور به ترک تحصیل شد و برای گذران زندگی تصمیم بر این گرفت که همراه با پدرش به قنادی و بنایی بپردازد.
پس از پشت سر گذاشتن پستی و بلندیهای نوجوانی از خبرنگاران روزنامههای قفقاز و از فکاهی نویسان روزنامه ملا نصرالدین و مجله فکاهی لک لک شد. او در ادامه و به ناچار همراه همسرش سال ۱۲۹۸ شمسی از راه جلفا وارد شهر مرند شد. جبار در مرند در مدرسه دولتی احمدیه به شغل آموزگاری مشغول شد و اواخر اردیبهشت ۱۲۹۹ شمسی به تبریز آمد. ابتدا در تبریز کودکستانی را با عنوان باغچه اطفال دایر کرد و به همین دلیل خود را «باغچه بان» نامید.
او این مدرسه ناشنوایان را سال ۱۳۰۳ با وجود مخالفتهای زیاد از جمله رئیس فرهنگ وقت، دکتر محسنی، در تبریز دایر کرد. این کلاس جنب باغچه اطفال باغچه بان در کوچه انجمن در ساختماني معروف به عمارت انجمن تأسیس شد. از همان زمان، نام خانوادگی خود را از عسگرزاده به باغچه بان تغییر داد.
وی در این باره گفته است: «یک روز یکی از دوستانم با شوخی به من گفت: تو برای بچههای تبریز باغچه دایر کردی و الان باغچه داری می کنی. تو باغچه بان شدهای و پس از آن شوخی، من باغچه بان را به جای عسگرزاده برای نام خانوادگی آیندهام موقع گرفتن شناسنامه ایرانی انتخاب کردم.» او در پرتو تجربه شخصی به نقش مهم حس بینایی و لمس اشیا در آموزش زبان به ناشنوایان پی برد.
در کودکی تجربه تصادفی را داشت که به کرشدن گوش راستش منجر شده بود و به خوبی کودکانی را که در سکوت به سر می بردند درک می کرد. می شود گفت همین نقطه عطف نگاه و توجه او به این کودکان بوده است. جبار باغچه بان چهارم آذر ۱۳۴۵ در گذشت.
تاریخچه مدارس استثنائی
اولین تلاشها در زمینه آموزشوپرورش استثنائی در حدود ۱۰۰ سال قبل در ایران آغاز و نخستین فعالیتها در بخش آموزش و پرورش کودکان با آسیب دیدگی بینایی از سال ۱۲۹۹ هجری شمسی توسط شخصی به نام ارنست کریستوفل اهل کشور آلمان در شهر تبریز با جذب پنج دانشآموز آغاز شد. در گروه کودکان با آسیبدیدگی شنوایی مرحوم باغچه بان در شهر تبریز در سال ۱۳۰۳ اولین گام را با تاسیس مدرسه باغچه اطفال در جهت تعلیموتربیت کودکان ناشنوا برداشت.
در زمینه آموزش کودکان با آسیبدیدگی شنوایی و بینایی افرادی همچون ذبیح بهروز و دکتر محمد خزائلی نیز نقش موثر و مهمی داشتهاند. همچنین آموزش و پرورش کودکان با کم توانیذهنی به شکل آموزشگاهی از سال ۱۳۲۹ در تهران بهصورت داوطلبانه و در بخش غیردولتی آغاز شد. سال ۱۳۴۷ در وزارت آموزش و پرورش دفتر آموزش کودکان و دانشآموزان استثنایی تشکیل شد و این بخش فعالیت خود را در قالب مدارس استثنایی و کلاسهای خاص به شکل دولتی و رسمی آغاز کرد.
بعد از انقلاب اسلامی همه مدارس ناشنوایان استان تهران با عنوان مدارس باغچه بان، زیر پوشش اداری، مالی و آموزشی مجتمع آموزشی ناشنوایان باغچه بان قرار گرفت. مجتمع نابینایان شهید محبی با بودجه مستقل، اداره مدارس نابینایان شهر تهران را به عهده گرفت. این دو مجتمع (ناشنوایان و نابینایان) با تاسیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی سال ۱۳۷۰ به فعالیت خود ادامه دادند.
اکنون حدود ۱۵۲ هزار دانشآموز با فعالیت ۲۴ هزار نیروی آموزشی در سطح کشور زیر پوشش سازمان آموزش و پرورش استثنائی قرار دارند. ۷۴ هزار نفر از این تعداد در مدارس ویژه استثنائی و حدود ۵۶ هزار نفر آنها شامل گروههای آسیب دیده شنوایی، بینایی، معلولان جسمی - حرکتی و افراد دارای مشکلات هیجانی همچون اوتیسم با دریافت خدمات پشتیبانی از آموزش و پرورش استثنائی به صورت تلفیقی در مدارس عادی تحصیل می کنند.»
آثار قلمي بجا مانده از مرحوم باغچه بان: برنامه کار آموزگار - ۱۳۰۲ الفبای آسان - ۱۳۰۳ الفبای دستی مخصوص ناشنوایان - ۱۳۰۳ خانم خزوک - ۱۳۰۷ زندگی کودکان - ۱۳۰۸ گرگ و چوپان - ۱۳۰۸ پیر و ترب - ۱۳۱۱ بازیچه دانش - ۱۳۱۱ دستور تعلیم الفبا - ۱۳۱۴ علم آموزش برای دانشسراها - ۱۳۲۰ بادکنک - ۱۳۲۴ الفبای خودآموز برای سالمندان - ۱۳۲۶ پروانهنین کتابی - ۱۳۲۶ الفبا - ۱۳۲۷ اسرار تعلیم و تربیت یا اصول تعلیم الفبا - ۱۳۲۷ الفبای گویا - ۱۳۲۹ برنامهٔ یکساله - ۱۳۲۹ کتاب اول ابتدایی - ۱۳۳۰ حساب - ۱۳۳۴ کتاب اول ابتدایی - ۱۳۳۵ آدمی اصیل و مقیاس واحد آدمی - ۱۳۳۶ درخت مروارید - ۱۳۳۷ خیام آذری - ۱۳۳۷ رباعیات باغچهبان - ۱۳۳۷ روش آموزش کر و لالها - ۱۳۴۳ من هم در دنیا آرزو دارم - ۱۳۴۵ بابا برفی - ۱۳۴۶ عروسان کوه - ۱۳۴۷ زندگینامهٔ باغچهبان به قلم خودش - ۱۳۵۶ شب به سر رسید - ۱۳۷۳ کبوتر من - ۱۳۷۳
خدایی که نمی شناسم...برچسب : نویسنده : 7nahidkhirolahi8 بازدید : 29