سازمان جهاد اسلامی

سازمان جهاد اسلامی

یکی از مهم‌ترین تشکیلات جهادی مصر، سازمان جهاد اسلامی بود که مبارزه مسلحانه را محور فعالیت‌های خود قرار داد. ایدئولوژی این سازمان را می‌توان در کتاب الفریضة الغائبه نوشته محمد عبدالسلام فرج یافت که یکی از اعضای اصلی و مؤسسان این سازمان به حساب می‌آمد. وی در این کتاب با کفر دانستن احکام و قوانین معاصر در کشورهای اسلامی، حاکمان این کشورها را مرتد خواند.

سازمان جهاد اسلامی مصر در طول حیاتش اقدامات مهمی مانند: ترور انور سادات، رئیس جمهور مصردر سال ۱۹۸۱م، ترور ناموفق حسن الالفی وزیر کشور و عاطف صدقی نخست وزیر مصر در سال ۱۹۹۳م را در کارنامه خود ثبت کرده است و از سال ۱۹۹۳ميلادي به بعد هیچ عملیاتی در داخل مصر نداشته است. اصلی‌ترین جنبش‌ های جهادی مصر، یعنی الجماعة الاسلامیة و جماعة‌ الجهاد، پس از ترور انور سادات ۱۹۸۱م وارد میدان نبرد در افغانستان شدند.

اغلب رهبران جهادی مصر تحت تاثیر فشارهای حکومت حسنی مبارک مجبور به ترک خاک مصر و پیوستن به هم ‌فکرانشان در افغانستان شدند. چنان ‌که برخی جنبش‌های جهادی از سوریه (به رهبری ابومصعب سوری)، لیبی، فلسطین، لبنان و حتی برخی اسلام ‌گرایان کُرد عراقی به میدان جنگ با شوروي گسیل شدند. ایمن الظواهری که در سال ۱۹۵۱م در مصر به دنیا آمد در چهارده سالگی به عضویت جماعت اخوان المسلمین درآمد اما وی به سرعت تحت تاثیر افکار سید قطب وارد تشکیلات نظامی الجهاد و الجماعه و پس از آن وارد سازمان جهاد اسلامی مصر شد و با فعالیت در این سازمان به رهبری آن رسید و با تشکیل گروه القاعده، سازمان جهاد اسلامی را در آن ادغام کرد.

ایمن الظواهری

ایمن الظواهری، کتاب الحصاد المر: الاخوان المسلمون فی سبعین عاماً را در رد فعالیت‌های سیاسی جماعت اخوان المسلمین نوشت؛ در این کتاب جماعت اخوان را که معتقدند از طریق فعالیت‌های سیاسی می ‌توان به تغییر دست یافت، مورد انتقاد قرار داده است اما با این همه، بیشترین تاثیر بر افکار ایمن الظواهری پس از ابن‌ تیمیه، به سید قطب تعلق دارد.
مهد تروریسم

حمله ارتش سرخ شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹م و مقاومت مجاهدان افغان در برابر این هجوم، آمریکا را بر آن داشت تا از این فرصت استفاده کند و در راستای حفظ منافعش و جلوگیری از قدرت یافتن شوروی به فکر بيافتد. ریچارد نیکسون، رئیس جمهور آمریکا در سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴ ميلادي به پاکستان رفت و از اردوگاه‌های نظامی مهاجران افغان در پاکستان دیدن کرد و کنگره آمریکا نیز حمایت همه جانبه این کشور را از افغان‌ها در مبارزه علیه شوروی تصویب کرد.

بر همین اساس ایالات متحده به این فکر افتاد تا با استفاده از پتانسیل مالی و نیروی انسانی موجود در کشورهای عربی و اسلامی به تقویت جبهه افغان‌ها بپردازد و برای اولین بار آمریکا توانست با استفاده از نیروهای جهادی سَلَفی و احساسات دینی، آنان را به عنوان سلاحی غیرمستقیم در راستای پیش‌ برد اهدافش در منطقه تجربه کند. با این کار، دیگر نیازی به ورود آمریکا در جنگی مستقیم با شوروی نبود و هزینه‌های این جنگ، اعم از تلفات نیروها، اعتراضات داخلی و هزینه‌های فراوان مالی از دولت ایالات متحده برداشته می‌ شد.

بر همین اساس آمریکا توانست با بسیج کردن دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس و در رأس‌ شان عربستان سعودی و ترساندن آن‌ها از گسترش کمونیست به سردمداري شوروي، این کشورها را وارد میدان کند و در راستای تامین هزینه‌های مالی جنگ و هم ‌چنین ارسال نیروی داوطلب برای حضور در جنگ افغانها با شوروي از این کشورها حداکثر استفاده را ببرد.

سازمان اطلاعات پاکستان، آی اس آی، سهم عمده‌ای در سازمان ‌دهی و ارسال این نیروها و تجهیزات به خاک افغانستان بر عهده داشت. تا جایی که شهر مرزی پیشاور پاکستان به دانشگاهی برای جهادگران سَلفی تبدیل شده بود که با تفکراتِ مختلف در این شهر گرد هم آمده بودند و دو اصل "جهاد" و "بنیاد گرایی اسلامی" عامل وحدت آنان شده بود.

جهادی‌های افغان ‌العرب

حضور جهادی‌های افغان‌العرب در عرصه نبرد از سال ۱۹۸۴م آغاز شد؛ یعنی زمانی‌ که عبدالله عزّام، عالم مسلمان فلسطینی، وارد میدان نبرد در افغانستان شد و به شرح زير مسئوليت را به عهده گرفت: ۱ - تأسیس دفتر خدمات که واگذاری و حمل و نقل کمک‌ها و پشتیبانی‌های لجستیکی را برای مجاهدان افغان بر عهده داشت.۲ - تاسیس "مجله الجهاد" که تریبون اصلی وی برای تبلیغِ جهاد در افغانستان بود.۳ - تاسیس اردوگاه نظامی "صدی" در پاکستان، در نزدیکی مرز این کشور با افغانستان، جهت آموزش داوطلب‌هایی که از کشورهای عربی گسیل شده‌اند. ۴ - سفرهای متعدد تبلیغی و سخنرانی‌هایی که در آن‌ها به جهاد برای حفظ سرزمین‌های مسلمانان تاکید می‌ کرد و این جهاد را واجب عینی اعلام می‌ کرد. ۵ - توجه به فرزندان شهدا و خانواده‌هایشان، با تاسیس مرکز کفالت ایتام و زنان بیوه در افغانستان. ۶ - تأسیس کمیسیون علما برای صدور فتاوا، در جهت برانگیختن همت‌ها و زدودن شبهات در رابطه با جهاد در افغانستان.