مسئله اجماع

                                                       مسئله اِجْماع

      اجماع يعني عزم و تصميم به كارى، بدين جهت كه گوئى خود را براى انجام آن كار حتما آماده كرده اند . اجمع القوم على كذا: اتفقوا عليه. (با هم براي انجام آن كار متفق شدند.) مثال از قرآن كريم: (فلما ذهبوا به و اجمعوا ان يجعلوه فى غيابة الجبّ) هنگامى كه برادران ، يوسف را بردند و مصمم شدند كه وى را در تكِ چاه قرار دهند . (سوره مباركه يوسف:آيه 15) خطاب خداوند در قرآن حكيم به پيامبر اعظم: (و ما كنت لديهم اذ اجمعوا امرهم و هم يمكرون): تو به نزد آنها نبودى هنگامى كه متفق الكلمه به مكر و توطئه مصمم گشتند. (سوره مباركه يوسف: آيه 102) (فاجمعوا امركم و شركائكم ثم لايكن امركم عليكم غمّة): شما هم به اتفاق خدايان باطل خود، هر مكر و تدبيرى داريد فراهم سازيد تا امر بر شما پوشيده نباشد. (سوره مباركه يونس:آيه 71)

    اجماع، اصطلاح اصولى و يكى از ادلّه اربعه است كه عبارتند از : كتاب ، سنّت ، عقل و اجماع . ادلّه اربعه بنابر مذهب قدما ومتأخرين همواره موضوع علم اصول بوده است . مسأله اجماع بسيار مهم وحجيّت اجماع پيش عامّه (اهل سنّت و جماعت) وخاصّه (شيعيان) از مسلّمات است و در هر مسأله فقهى وقتى كه به كتاب (قرآن) وسنّت (روايات) نتوان استناد كرد به اجماع استناد مى كنند و مى گويند مسأله اجماعى است . مخصوصاً شيخ طوسى در كتاب خلاف در هر مسأله مى فرمايد : «دليلنا الاجماع» . اجماع در لغت به معنى عزم و اتفاق است و در اصطلاح اصولييّن اتّفاق خاصّه است يعنى اتفاق اهل فن است و در هر فنّى وقتى كه دانشمندان آن فنّ به يك مسأله اتّفاق كردند و همگى به آن قائل شدند آن مسأله از مسلّمات مى شود . در اصطلاح شيعه اگر مجتهدين ومتخصّصين علم فقه بر يك مسأله اتّفاق داشته باشند آن را بايد قبول كرد و مسلم دانست و لكن در اصطلاح عامه چنانچه از دليلهاى آنها استفاده مى شود مطلق، اتّفاق است .

    در مسأله اجماع دو چيز مهم قابل بحث است : يكى بحث در تحقق اجماع است و ديگرى در حجيّت آن كه ...

            (بقيه در ادامه مطلب)