استخاره

                                                         اِستِخارَة

     طلب خير و نيكويي كردن. خواستار گزينش بهترين از دو امر يا امور شدن. از كسى خواستن كه بهترين را براى خواستار انتخاب نمايد.

    استخاره, كه در كتب حديث شيعه و سنّى بحدّ تواتر از معصومين (ع) رسيده نوعى دعا و درخواست است از بنده اي به درگاه خداوند در مورد ترديد در امرى كه داراى وجوه متعدّد باشد و يا ترديد در انجام دادن و انجام ندادن امرى كه او از خداوند مى خواهد كه آنچه به خير و صلاح او است در دل او بياندازد و تصميمش را بدان استوار دارد و آن را برايش ميسّر و ممكن سازد.

    از معلّى بن خُنيس نقل شده كه گفت: از امام صادق (ع) شنيدم مى فرمود: هيچ بنده مؤمنى از خداوند خود، گزينش بهترين را درخواست ننمود جز اين كه خداوند آنچه بهتر بود برايش انتخاب نمود هر چند آن را كه برايش گزيده مورد پسند بنده نباشد. در كتاب جمع بين الصّحيحين (صحيح مسلم و صحيح بخارى) از جابر بن عبدالله روايت شده كه گفت: پيغمبر (ص) به ما ـ اصحاب ـ استخاره, ياد مى داد همچنان كه سوره هاى قرآن به ما تعليم مى نمود.
در منابع شيعه از امام صادق (ع) و آن حضرت از پدرش روايت نموده كه مى فرمود: ما استخاره, را آنچنان مى آموختيم (و به آموزش آن اهتمام مى ورزيديم) كه سوره هاى قرآن را مى آموختيم. نيز در حديث ديگر از امام صادق (ع) آمده كه فرمود: من چون استخاره, مي كنم دگر باكى ندارم كه به كدام پهلويم به زمين بيفتم. (بحار الانوار: 91/224)

    بخارى و مسلم از جابر بن عبدالله روايت كرده اند كه رسول خدا (ص) بدين كيفيّت در همه امور به ما استخاره, تعليم مى نمود: هر گاه در صدد انجام كارى برآمدى دو ركعت نماز ـ غير از نمازهاى فريضه يوميه ـ بخوان و پس از سلام نماز اين دعا را بخوان: «اللهم انى استخيرك بعلمك و استقدرك بقدرتك و اسئلك من فضلك العظيم فانك تقدر و لا اقدر و تعلم ما لا اعلم و انت علاّم الغيوب اللهم ان كنت تعلم ان هذا الامر خير لى فى دينى و معاشى و عاقبة امرى ـ يا اين كه فرمود: عاجل امرى و آجله ـ فاقدره لى و يسّره لى، ثم بارك لى فيه، و ان كنت تعلم ان هذا الامر شرّ فى دينى و معاشى و عاقبة امرى ـ يا اين كه فرمود: عاجل امرى و آجله ـ فاصرفه عنى و اصرفنى عنه و اقدر لى الخير حيث كان ثم رضّنى به» سپس فرمود: آنگاه حاجت خويش را بزبان بياورد. (فتح البارى:11/183 چاپ سلفيه، نسائى:6/80 ـ 81 چاپ المكتبة التجارية)

    از ابن ابى يعفور روايت است كه گفت: از امام صادق (ع) شنيدم كه در مورد استخاره, مى فرمود: نخست خداى را به بزرگى ياد كن و حضرتش را تمجيد و تحميد نما و بر پيامبر و آلش درود فرست و سپس بگو: «اللهم انى اسألك بأنّك عالم الغيب و الشهادة الرحمن الرحيم و انت علاّم الغيوب، استخير الله برحمته» ـ سپس حضرت فرمود: اگر كار مورد نظر حائز اهميت است كه از انجام آن بيمناكى صد بار اين جمله «استخير الله برحمته» را تكرار كن وگرنه سه بار كافى است. (بحار:91/256)

    از اميرالمؤمنين (ع) روايت شده كه فرمود: موقعى كه پيغمبر (ص) مرا به يمن اعزام داشت در حال حركت از مدينه سفارشاتى بمن داشت از جمله فرمود: اى على «ما حار من استخار» هر كسي بِه گزينى در امور خود را از خدا خواستار گرديد سرگردان نگشت. (بحار:75/100)

    استخاره, به استشاره: استخاره, بوسيله مشورت با خدا. در مكارم الاخلاق از امام صادق (ع) روايت شده كه فرمود: چون خواستى وارد كارى شوى، پيش از آنكه با ديگران مشورت كنى با خداى خويش مشورت كن. راوى گويد: عرض كردم: چگونه با خدايم مشورت كنم؟ فرمود: صد بار بگو: «استخير الله» (به گزينى در كارم را از خدا مى خواهم) سپس در كار مورد نظر با مردم مشورت كن كه خداوند هرآنچه بخير و صلاح تو است بزبان هر كه خواهد جارى مي سازد. (بحار:91/253)

    استخاره به تسبيح: از مرحوم شيخ بهائى نقل شده كه گفت: از اساتيدمان شنيديم كه شفاهاً از حضرت حجت عجل الله فرجه الشريف نقل شده كه استخاره به تسبيح چنين است: تسبيح را به دست گير و سه بار بر محمّد و آل صلوات فرست و سپس يك مشت از تسبيح جدا ساز و دو دانه دو دانه بشمار اگر يكى ماند آن كار را انجام ده و اگر دو تا ماند انجام مده. (بحار:91/250)

    استخاره به قرآن: از حضرت رسول(ص) روايت شده كه چون خواستى به قرآن استخاره كنى سه بار سوره قل هو الله احد را بخوان و سه بار بر محمّد و آل او صلوات بفرست و سپس بگو: «اللّهم تفألت بكتابك و توكلت عليك فأرنى من كتابك ما هو مكتوم من سرك المكنون فى غيبك» آنگاه قرآن كامل را مى گشائى و مطلب خود را در سطر اول صفحه دست راست مى بينى. (بحار:91/241)

    استخاره ذات الرقاع: از امام صادق(ع) روايت شده كه چون خواستى كارى انجام دهى (و در آن ترديد داشتى) شش رقعه (كاغذ يا پوست) برگير و در سه تاى آنها بنويس «بسم الله الرحمن الرحيم خيرة من الله العزيز الحكيم لفلان بن فلانة ـ و نام خود و مادرت را بنويس ـ افعل» و در سه تاى ديگر بنويس «بسم الله الرحمن الرحيم خيرة من الله العزيز الحكيم لفلان لا تفعل» و همه اينها را به زير سجاده خود بنه و دو ركعت نماز بخوان و سپس بسجده رو و صد بار بگو: «استخير الله برحمته خيرة فى عافية» آنگاه رقعه ها را بهم مخلوط كن و آنها را يكى پس از ديگرى ببين اگر سه رقعه پشت سر هم «افعل» بود آن كار انجام ده و اگر سه تا «لا تفعل» بود انجام مده و اگر يكى افعل و ديگرى لا تفعل بود اين دو را بكنارى نه و سه تاى ديگر را نيز ببين و به آخرين رقعه نگاه مكن و اين سه را با دو تاى اولى روى هم ملاحظه كن اگر بيشتر «افعل» بود آن كار انجام ده و اگر بيشتر «لا تفعل» بود انجام مده. (بحار الانوار:91/244) منبع: معارف و معاريف