آزادي در پذيرش دين اسلام

                                              آزادى در پذيرش دين اسلام

     به موجب آيه كريمه : (لا اكراه فى الدّين قد تبيّن الرّشد من الغىّ) در پذيرش دين اكراه و اجبارى نمي باشد زيرا حقّ و باطل به ادلّه و براهين عقليّه و با آيات بيّنات قرآن و نيز به معجزاتى كه به دست پيغمبر (ص) ظاهر گشته آشكار و بر همگان روشن شده و هيچ بهانه اي در پذيرش اسلام به عنوان دين برتر، براي كسي باقي نمي ماند. (بقره: 256) ابن اثير مي گويد: شأن نزول اين آيه از اين قرار بود كه جمعى از صحابه رسول (ص) از آن حضرت درخواست نمودند كه اجازه دهد فرزندان قبيله بنى نضير را كه مغلوب مسلمانان شده بودند به پذيرش اسلام مجبور سازند. حضرت به نزول اين آيه، آنها را اجازه نداد .

     طبق آيات عديده اى مشخّص مى گردد كه پيغمبر (ص) تنها وظيفه داشته كه اسلام را بر مردم عرضه كند و آنها به آزادى كامل آن را بپذيرند. (چون خداوند در نهاد هر كسي ايمان به وحدانيت خود و اسلام را قرار داده است.) ولى اگر احياناً مانعى سدّ راه مى شد موظّف بود به عنوان جهاد، مانع را از سر راه بردارد تا حجّت خدا بر مردم تمام بشود. از جمله (و قل الحق من ربكم فمن شاء فليؤمن ومن شاء فليكفر) و بگو اى محمّد دين حقّ همان است كه از جانب خداوندگارتان است. هر كه بخواهد بپذيرد و هر كه خواهد منكر گردد (كهف: 29).

     (فذكّر انما انت مذكّر لست عليهم بمسيطر): پس (اى رسول ما) به يادآور مردمان را كه تو يادآورنده اى بيش نمى باشى. تو مسلط و قاهر بر آنان نيستى (غاشية:21 ـ 22) . (افانت تكره الناس حتى يكونوا مؤمنين): آيا تو مى خواهى مردم را به ايمان اجبار بنمائى. (يونس: 99)

     در تاريخ طبرى : 2/592 آمده كه يكى از كنيزان پيغمبر (ص) به نام ريحان، مدّت زمانى به كيش يهود باقى بود و اسلام نياورد و آن حضرت وى را به پذيرش اسلام اكراه ننمود تا اين كه خودش ايمان آورد .

     مرحوم طبرسى ذيل آيه : (لا اكراه فى الدين) مى گويد : اسلام عبارت است از اعمال و افعالى كه مى بايست به انگيزه طاعت پروردگار انجام شود و چنين چيزى جز به اختيار و آزادى صورت نمي بندد و اما اظهار شهادتين كه بر اثر جنگ و جهاد تحقّق مى يافته آن دين نيست چنانكه اگر كسى را به گفتن كلمه كفر مجبور سازند وى كافر نخواهد بود .

     ابوصلت هروى مي گويد : روزى مأمون به حضرت رضا (ع) عرض كرد : مرا از اين آيه كه مى فرمايد : ولو شاء ربّك لأمن من فى الارض ... (اگر خدا مى خواست همه مردم روى زمين ايمان مى آوردند . تو مى خواهى مردم را به ايمان مجبور سازى ) چيست ؟ فرمود : داستان چنين بوده كه مسلمانان به پيغمبر (ص) پيشنهاد كردند كه خوب است تا جائى كه بتوانى مردمان را به پذيرش اسلام مجبور نمائى تا جمعيّتمان زياد شود و نيرويمان عليه دشمنان فزونى يابد . پيغمبر (ص) در پاسخ فرمود: من هرگز نمي خواهم خداى را در حالى ملاقات كنم كه بدعتى با خود به همراه داشته و بى دستورى او كارى انجام داده باشم و من كسى نيستم كه امرى را بر كسى تحميل كنم. آنگاه خداوند اين آيه را نازل فرمود (لو شاء ربّك ...) اگر خدا مى خواست آنچنان حقايق را در اين جهان به چشم ظاهر آنان آشكار مى ساخت كه به ناچار ايمان بياورند بدان گونه كه در قيامت چنين شود و اگر اين كار را مى كردم آنان مستوجب پاداش و ستايشى نمى بودند ، در صورتى كه من مى خواهم آنها خود به اختيار و تشخيص خويش ايمان بياورند تا مستحق كرامت من و مقام و منزلت به نزد من و مستوجب بهشت جاويد من گردند . (بحار:5 و 49)

                                                                                 منبع: معارف و معاريف